ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

   Στο διάταγμα του 1836 με το οποίο ιδρύθηκε το Πολυτεχνείο ως «Σχολείον» που λειτουργούσε τις Κυριακές και τις Εορτές αναφέρεται ότι: «Η διδασκαλία συνίσταται εις την κατωτέραν αριθμητικήν… εις την φυσικήν ιστορίαν και την φυσικήν…». Μετά την αναδιοργάνωση του 1843 το ίδρυμα μετονομάστηκε σε «Σχολείον Τεχνών» και τη διδασκαλία της Φυσικής και των στοιχείων Μηχανικής ανέλαβε ο καθηγητής της Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Κ. Βούρης ο οποίος δίδαξε από το 1844 ως το 1847, οπότε και παραιτήθηκε. Το πρώτο χρόνο της διδασκαλίας του είχε 22 μαθητές και 44 ακροατές. Το μάθημα άρχισε να διδάσκεται ξανά το 1858 από το μαθηματικό Βασίλειο Λάκωνα, ενώ η συστηματική διδασκαλία της φυσικής ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1863 μετά τη νέα αναδιοργάνωση του ιδρύματος με πρώτο καθηγητή το μεγάλο Έλληνα χημικό Αναστάσιο Κ. Χρηστομάνο, ο οποίος διατήρησε τη θέση αυτή ως το θάνατό του, το 1906. Η φυσική διδασκόταν αρχικά στις ανώτερες τάξεις των τριών σχολών του  Πολυτεχνείου (Αρχιτεκτονική, Χωρομετρια, Μηχανουργία), και η διδασκαλία συνοδεύονταν από επιδείξεις πειραμάτων. Για το σκοπό αυτό ο Χρηστομάνος αξιοποίησε από το 1876 τα όργανα Φυσικής που ήδη υπήρχαν στο Ίδρυμα και προέρχονταν κυρίως από δωρεές, ενώ από το 1882 αγοράζονται, από την ιδιαίτερη περιουσία του Ιδρύματος, νέα όργανα πειραματικής Φυσικής. Ο Χρηστομάνος ανέλαβε εξάλλου και την ταξινόμηση των βιβλίων των φυσικών επιστημών της βιβλιοθήκης.

   Με τη μεταρρύθμιση του 1887 η Φυσική περιλαμβάνονταν στα εξεταζόμενα μαθήματα των υποψήφιων σπουδαστών κατά τις εισαγωγικές εξετάσεις, ενώ η διδασκαλία της μεταφέρθηκε στα πρώτα έτη σπουδών όπου, παράλληλα με τη διδασκαλία ανωτέρων Μαθηματικών, προσέφερε το απαραίτητο επιστημονικό υπόβαθρο για δυσκολότερα τεχνικά θέματα. Το ακαδημαϊκό έτος 1909-1910 ασκήθηκαν για πρώτη φορά οι φοιτητές των Σχολών Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανουργών στα εργαστήρια Φυσικής, ενώ στα επόμενα χρόνια το ίδιο συνέβη και με τους φοιτητές των υπολοίπων Σχολών που ιδρύονται.

   Μετά το θάνατο του Χρηστομάνου, στην έδρα της Φυσικής διορίστηκε ο μετέπειτα ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Χ. Μαλτέζος ο οποίος δίδαξε μέχρι την αποχώρηση του 1938. Το 1939 εκλέχθηκε έκτακτος καθηγητής της Φυσικής ο Αχιλλέας Ν.  Παπαπέτρου, που δίδαξε κατά το χρονικό διάστημα 1940-1946. Τα επόμενα χρόνια, και με τη δημιουργία της δεύτερης έδρας Φυσικής, δίδαξαν αρχικά οι καθηγητές Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και Παύλος Ε. Σαντορίνης και, στη συνέχεια οι Θεόδωρος Ν. Κουγιουμτζέλης και Λάμπρος Λόης, τους οποίους διαδέχθηκαν, μετά την μεταπολίτευση, οι Αναστάσιος Α. Φίλιππας και Γεώργιος Ο. Βουδούρης, ενώ στη νεοσύστατη έδρα της Θεωρητικής Φυσικής εξελέγη ο Γεώργιος Τικτόπουλος.

   Η διδασκαλία της Φυσικής στο Πολυτεχνείο μπήκε τότε σε νέα φάση με τη μεταστέγαση των σχετικών δραστηριοτήτων στο νέο (τότε) κτίριο Φυσικής στη Πολυτεχνειούπολη του Ζωγράφου και στην σταδιακή ανάπτυξη νέων εργαστηρίων για την εξάσκηση των σπουδαστών. Το 1976 αρχίζει από τα μέλη των δύο εδρών, η συλλογική μετάφραση του πεντάτομου έργου Μαθήματα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Berkeley, το οποίο αποτέλεσε το βασικό σύγγραμμα διδασκαλίας της Φυσικής σε όλες τις Σχολές Μηχανικών του Πολυτεχνείου για πολλά χρόνια. Επιπλέον του ήδη θεσμοθετημένο (από το 1962) Εργαστηρίου Φυσικής Ι, ιδρύονται (αρχές της δεκαετίας του 1980) δύο νέα Εργαστήρια Φυσικής (ΙΙ, ΙΙΙ) και ένα ερευνητικό Σπουδαστήριο Θεωρητικής Φυσικής, με Διευθυντές αντίστοιχα τους καθηγητές Γ. Ο. Βουδούρη, Α. Φίλιππα, Ε. Μ. Αναστασάκη και Γ. Τικτόπουλο. Αξίζει να σημειωθεί ότι την εν λόγω εποχή η «Φυσική του ΕΜΠ» πρωτοπορεί στην εφαρμογή συλλογικών διαδικασιών και λειτουργεί ως άτυπος Τομέας με Τριμερή Συνέλευση (Καθηγητές, μέλη ΕΔΠ και φοιτητές).  Ο Τομέας Φυσικής με τη σημερινή του μορφή, θεσμοθετείται μετά το Νόμο-Πλαίσιο 1268 του 1982. Στο νέο θεσμικό πλαίσιο τα ανωτέρω αναφερόμενα Εργαστήρια Φυσικής (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ) και το Σπουδαστήριο Θεωρητικής Φυσικής συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο Εργαστήριο του Τομέα Φυσικής το οποίο διευθύνεται από τον εκάστοτε διευθυντή.

   Από το 1999, με τη δημιουργία της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ) ο Τομέας Φυσικής εντάσσεται σε αυτήν και εξακολουθεί να παρέχει μαθήματα Φυσικής και την αντίστοιχη εργαστηριακή εξάσκηση σε φοιτητές όλων των σχολών του Ε.Μ.Π. .Το ξεκίνημα του 21^ου αιώνα, ο Τομέας Φυσικής έχει 48 μέλη ΔΕΠ και δραστηριοποιείται στα παρακάτω ερευνητικά αντικείμενα: Θεωρητική Φυσική Υψηλών Ενεργειών και Κοσμολογία, Θεωρητική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης, Πυρηνική Φυσική, Πειραματική Φυσική Υψηλών Ενεργειών και Αστροφυσική, Πειραματική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης, Laser – Οπτοηλεκτρονικής και Εφαρμογές, Μικροηλεκτρονική – Νανοτεχνολογία και Φυσική των Πολυμερών.